Tarımda Su Tasarrufu

Tarımda Su Tasarrufu

Su, tüm insanlık ve doğa için önemli olan yegane kaynaklardan biridir. Hiç şüphesiz bu kaynağın azalması ya da tükenmesi dahilinde tüm gezegen için olumsuz sonuçların doğması kaçınılmazdır. Gelecek için oldukça önemli konumda olan su kaynaklarının kullanımı ise sektörler arasında değişim göstermektedir. Dünya genelinde yapılan araştırmalar, en çok su tüketiminin %71 oranıyla tarım sektöründe harcandığını kaydetmektedir. Tarımda sulama yapılmasında temel amaç, bitkilerin gelişmesi ve mahsullerin daha verimli yetişmesidir. Aynı zamanda bitkilerin ihtiyaç duyduğu kimyasal ilaçların toprağa nüfus etmesi amacıyla da sulama yapılmaktadır.

Dünyada ve ülkemizde su kaynaklarının yanlış yönetimi ve dolayısıyla su israfının en önemli nedeni, sulama yöntemlerinin doğru şekilde kullanılmamasıdır. Ülkelerin gelişmişlik seviyesi, sulama teknikleri üzerinde etki etmektedir. Gelişmemiş ve az gelişmiş ülkelerde tarım sektöründe su tüketim oranı %85-90 iken, gelişmiş ülkelerde bu rakam sadece %16 seviyesindedir. Türkiye bazında ise 2020 yılında yapılan çalışmalar, tarım alanındaki su tüketiminin %77 oranında olduğunu göstermektedir. Bu rakamsal farkın nedeni ise; geri kalmış ve gelişmekte olan ülkelerin geleneksel- yüzeysel sulama metotlarını kullanırken, gelişmiş ülkelerin modern sistemlerle kurulmuş damla sulama ve modern yağmurlama yöntemlerini kullanmasıdır. Öyle ki klasik yöntemlerde 8 hektarlık alana saniyede 30 litre su ulaşırken damla ve yağmurlama sulama ile aynı alana saniyede 10 litre su ulaşmaktadır. Yani 2/3 oranında tasarruf sağlanmaktadır. Bir başka deyişle modern yağmurlama ve damla sulama teknikleri, diğer geleneksel yollarla karşılaştırıldığında yağmurlama sulamalarda %35, damla sulamalarda ise %65 oranında ciddi bir tasarruf sağlamaktadır.

Ülkeler arasında değişen bu sulama tekniklerinin nedenleri arasında ekonomik yetersizlikler, yanlış bilgilendirme, yanlış tarım planları, bazı teknikler için arazi şartlarının elverişli olmayışı, iklim farklılıkları sayılabilir. Tüm bu sebepler, su kaynaklarının hızlıca tüketilmesine neden olmakta ve su kalitesini düşürmektedir. Özellikle geleneksel tarımın genel olarak tercih edilmesinde çiftçilerde sosyo-ekonomik yetersizlik ve sulama alanına ne kadar çok su verilirse o kadar çok verim alınacağına dair yanlış bilgilerin varlığıdır. Sırf bu nedenlerden dolayı hem su israf olmakta hem de tarımsal gıdalardaki kalite ve verim oranı düşmektedir. Ayrıca mevcut klasik sulama yöntemleri ile sürdürülebilir tarımın sağlanamayacağı bir gerçektir.

Su israfını engellemek için neler yapılabilir? Uzmanlarca doğru bilgilendirmelerin yapılması, daha verimli tarım uygulamalarının hayata geçmesi gerekmektedir. Ülkeler, tarımla uğraşan çiftçilere; yağmurlama, mikro yağmurlama, modern basınçlı sulama, tarla içi yağmurlama yöntemlerinin yanı sıra tamburlu sistem yağmurlama, lineer sistem, center pivot sistemi sulama makinesi temin etmeli yahut güneş enerjisi ile sulama sistemlerinin kurulması noktasında destekleyici olmalıdır. Ayriyeten bölgesel farklılıklar göz önünde bulundurularak yetkililerce tarım ürünlerinin ne kadar seviyede suya ihtiyaç duyduğu belirlenmeli ve ona göre doğru sulama teknikleri seçilmelidir. Sonuç olarak geleceğimizi garanti altına almak adına su kaynaklarının daha verimli ve kaliteli olması, sürdürülebilir tarımın gerçekleşmesi ve gerçek anlamda tasarrufun sağlanması için modern sulama yöntemleri yaygınlaştırılmalıdır.