02.Ağustos.2022 12:00
Ekolojik Tarım
Ekolojik (Organik) Tarım
Son dönemlerde aşırı ve yanlış miktarda kullanılan pestisit ve herbisitler, topraktaki zararlı böceklerin yanı sıra yararlı organizmaların da yok olmasına sebep olmuştur. Bu durumun sonucunda ise, toprak verimsizliği ve biyolojik çeşitliliğin yok olması söz konusudur. Bunun yanında, hayvancılıkta verimi arttırmak için hormonlar ve entansif tarımda kullanılan transgenik tohumların kullanımı da artmaktadır. Bu da hem insan sağlığını hem de hayvan sağlığını tehdit etmektedir. Tüm bunların sonucunda Ekolojik yani Organik Tarım kavramı ortaya çıkmıştır.
Tarım ve Orman Bakanlığı’na göre; Üreticilerin, doğayı ve tarım alanlarını tahrip etmeden, insanlara olumsuz yan etkileri olmayan bitkisel ve hayvansal üretimde bulunmasına ekolojik tarım denir. Ekolojik yani organik tarımın temel ilkesi üretim miktarının artması değildir. Ürünlerin kalitesini arttırmak ve bunu çevreye zarar vermeden, hatta verilen zararı azaltarak yapmaktır.
Ekolojik tarım ülkemizde 2000’li yılların başında yeni bir boyut kazanmıştır. Yalnızda bir üretim teknolojisi olarak değil, aynı zamanda da bir felsefe olarak benimsenmiş ve gelişmeye devam etmiştir. Bu tarım çeşidinde kullanılabilecek birçok yöntem bulunmaktadır:
- Organik ve Yeşil Gübreleme: Organik evsel atıklar, yanmış hayvan gübresi, yarı sıvı hayvan gübreleri gibi doğal maddeler kullanılmaktadır. Ayrıca humus tabakasını korumak için, bahçede zamanla birikecek dal ve yapraklar yeşil gübre olarak toprağa yayılabilir.
- Zararlı Kontrolünde Alternatif Ürünler: Bu yöntemde pestisit gibi toprağa zarar veren maddeler yerine hastalık ve zararlı durumuna göre farklı ürünlerin kullanımı söz konusudur.
- Münavebe (Ekim Nöbeti): Aynı tür bitkilerin, aynı toprağa üst üste ekilmesi toprak fakirleşmesine ve o bitkinin hastalıklarının artmasına neden olmaktadır. Bu durum da fazla gübre kullanımına ve toprak kirliliğine yol açmaktadır. Ekim nöbeti yöntemi burada devreye girmektedir. Ekim nöbeti ile toprak, mineral bakımından eksiklerini tamamlayabilecektir. Özellikle azot eksikliği, toprakta azot depolama özelliği olan baklagillerin ekilmesi sayesinde çözülebilir.
Ekim Nöbeti yönteminde de belirtildiği gibi Ekolojik Tarım felsefesinde baklagillerin önemli bir yeri vardır. Yetiştirilen bitkilerin hastalık ve zararlılarla mücadelesinde, baklagillerden yararlanılır. Her yıl aynı bitkinin yetiştirildiği tarım alanlarında (mono-kültür tarım), bu bitkiye etki eden hastalık etmenleriyle, zararlıların oranı artar. Bunlarla mücadelede, yetiştirilen ana bitkiyle dönüşümlü olarak, baklagillerin ekim sistemine alınması yöntemi alternatif bir seçenektir.
Baklagiller toprağın yapısını iyileştirirken, içerisindeki canlıların korunmasına yardımcı olurlar ve verimliliğin doğal yolla artmasına katkı sağlarlar. Baklagiller, oluşturdukları yoğun toprak üstü ve toprak altı artıklarıyla organik madde miktarını yükseltirken, topraktaki canlıların çoğalmasına ve aktivitelerinin artmasına olanak sağlarlar.
Ekolojik tarımda kullanılan baklagiller, birlikte yetiştirildikleri bitkiye veya kendilerinden sonra ekilen bitkilere doğal azot ile organik atık sağlayarak, kimyasal gübre kullanımını engellerler. Baklagil köklerindeki bakteriler aracılığıyla toprağa kazandırılan ve bitkinin kullanılmasından sonra toprakta kullanılmadan kalan azot, karışık veya tek olarak ekilen bitkiler tarafından kullanılır.
Baklagiller ayrıca erozyonla mücadelede de kullanılırlar. Toprağın ekolojik faktörlerle bir yerden başka bir yere taşınması erozyon olarak tanımlanır. Doğal olarak taşınmanın yanında, bitki yetiştiriciliğinde toprak hazırlığı ve uygulanan diğer kültürel işlemler de erozyona neden olur. Ancak, kültürel işlemlerin neden olduğu erozyon, uygun yöntem seçimiyle kolayca engellenebilir. Doğal erozyonu önlemede ise, güçlü gövde ve kökleriyle toprağı kısa sürede kaplayan baklagillerden yararlanılır. Bu şekilde ekilen alanlarda, düşen yağmur damlalarının hızı kesilerek yüzey akışı engellenir ve erozyonla kaybedilen organik maddeler geri kazandırılarak, toprağın suyu emiş hızı artırılır.
Sonuç olarak, Organik ya da Ekoloji Tarım hatalı uygulamalar ile kaybolan doğal dengeyi yeniden korumaya yönelik, insan ve çevreye dost üretim anlayışıdır. Bu tarım anlayışında baklagillerin de önemli bir yeri bulunmaktadır.
Kaynakça
http://www.bugday.org/portal/haber_detay.php?hid=133
https://www.lisinia.com/tr/projeler/77-ekolojik-uretim-doga-dostu-tarim-uygulamalar.html
http://www.tarimkutuphanesi.com/Ekolojik_tarim_nedir%3F_Omer_SATIN_Ziraat_Muhendisi_00220.html
https://www.tarnet.com.tr/medya-merkezi/blog/ekolojik-tarim-nedir/
https://arastirma.tarimorman.gov.tr/ttae/Sayfalar/Detay.aspx?SayfaId=66
Bu makale size faydalı oldu mu?