Bakliyat Nerede ve Nasıl Yetiştirilir

Bakliyat Nerede ve Nasıl Yetişir?

Bakliyat; insanların tüketimi ve bazı hayvanların beslenmesi için vazgeçilmez bir gıda ürünüdür. Genel olarak aslında kuru formata getirilmiş bitkilerden oluşan baklagiller familyasının ürünü olan bakliyatlar, insanların yemek alışkanlığında da oldukça önemli bir yere sahiptir. İnsanlar tarafından genellikle en yaygın tüketilen bakliyatlar ise; kuru fasulye, nohut, bulgur, barbunya ve mercimektir. İnsanlar beslenmesinde enerji ihtiyacının %5'ini ve günlük protein ihtiyacının ise %10'unu baklagillerden karşılamaktadır. Diğer yandan bakliyatlar çoğu yemeğin içinde kullanılan bir ürün olması dışında vegan beslenen kişilerin de ihtiyacı olan besin değerlerini alabilmesi için oldukça sık kullanılan bir üründür. Bakliyatın geçmişten günümüze olan üretim ve talep artışına bakacak olursak, özellikle 1950 yılından sonra baklagil türlerinin üretiminde önemli artışlar olmuştur. Bu dönem de en büyük artış ise mercimek ve nohut üretiminde gerçekleşmiştir.

Türkiye'de üretimi ve tüketimi en fazla olan üç çeşit bakliyat ve yetiştiği alanlar şu şekilde sıralanabilir:
- Mercimek: Mercimek üretimi, kuru şartlarda yapılmaktadır. Bu nedenle Türkiye'nin çoğu yerinde yetişebilen mercimek, bakliyatlar içinde en az neme ihtiyaç duyan bitkilerdendir. Nem ihtiyacı olmamasına bağlı olarak en yaygın üretim alanları Güneydoğu Anadolu Bölgesi'ndedir. 
- Nohut: Büyük çoğunlukta İç Anadolu Bölgesi'nde yetiştirilir. Ayrıca Akdeniz Bölgesinde, özellikle Isparta ve Kahramanmaraş'ta da nohut üretimi yapılmaktadır. Mercimeğe benzer olarak kuru şartlarda üretimi sağlanan bir bitki türüdür.
- Kuru Fasulye: Fasulye üretiminde düzenli sulama ve yeterli miktarda nem gereklidir. Bu sebepten dolayı en çok üretildiği bölgeler İç Anadolu, Karadeniz ve Akdeniz bölgeleridir.
Diğer yandan, 2021 yılındaki bakliyat üretim oranlarına bakacak olursak bu üç bakliyat için durum şu şekildedir:

Mercimek: Dünya genelinde en çok mercimek üretilen ülkeler Kanada, Türkiye ve Hindistan'dır. Bununla beraber, 2021 yılında dünya genelinde toplam kırmızı mercimek üretimi 228 bin tondur. 
Nohut: Dünya genelinde en çok nohut üretimi yapan ülkeler ise Hindistan, Avustralya ve Türkiye'dir. 2021 yılında dünya genelinde toplam nohut üretimi 475 bin tondur. 
Kuru Fasulye: Dünya genelinde en çok kuru fasulye üretimi yapılan ülkelerin başında Kanada, ABD ve Arjantin gelmektedir. 2021 yılında dünya genelinde toplam kuru fasulye üretimi ise 305 bin tondur.