06.Şubat.2024 12:00

Halka Arza Nasıl Girilir?

Halka Arza Nasıl Girilir?

Halka arz, özellikle son zamanlarda borsada işlem yapmak isteyenlerin sayısını arttıran bir unsur olmuştur. Şirketlerin belirli miktarda hissesini borsaya sunmasıyla birlikte halk yani yatırımcı satın alma işlemini gerçekleştirmektedir. Bu işlemlerin yapılabilmesi için BIST100 borsası üzerinde işlem açmak gerekir. Böylece yatırımcılar dilediği kadar hisse satın alabilmektedir.

Yalnız halka arz durumunda bazı kurallar mevcuttur. Örneğin aynı kişi iki ayrı banka üzerinden hisse satın alamamaktadır. Tek bir banka üzerinden tek bir alım yapma hakkına sahiptir. Diğer taraftan şirketlerin halka arz dönemleri değişiklik göstermektedir. Borsaya çıkış yapmadan önce halka arz edileceği tarihi belirler ve talepleri toplamaya başlar. Gelen talebe ve yatırıma göre hisse oranları dağıtılmaktadır.

Şirketlerin halka arz olabilmesi için ekonomik koşulları, finansal yatırım planları ve diğer kurumsal kimlik özellikleri göz önünde bulundurulmaktadır. Borsa tarafından bir sorun görülmediği müddetçe şirketler halka arz edeceği hisse oranı hakkında bilgi verir. Daha sonra halka arz taleplerinin toplanacağı ve sonuçlanacağı tarihler duyurulur. Bu saatten itibaren yatırımcının talepleri beklenmektedir.

Her bir yatırımcı farklı meblağlar ile halka arza katılım gösterir. Burada genel olarak alt ya da üst sınır bulunmamaktadır. Örneğin bir hisseye 50 TL ile halka arz oluşturulabildiği gibi 20 bin TL ile oluşturmak da mümkündür. Tek seferlik bir arz oluşturulabileceği için yatırımcıların dikkatle finansal ayarlamasını yapması gerekmektedir. (Eşit halka arz durumlarında ise lot herkese eşit dağılır, fazla kalan maddi miktar yatırımcıya tekrar ödenir)

Talepler toplanıldıktan sonra toplanan havuz içerisinde en yüksek verilen teklife göre hisseler paylara bölünmektedir. Her birey ödediği miktara göre farklı bir lot alacaktır. Lot sayıları ödemelere göre belirlenerek talepte bulunanlara dağıtılmaktadır. Dağıtılması ile birlikte artık yatırımcıların o şirkete ait hisseleri elinde bulunmaktadır.

Şirketler Neden Halka Arz Olur?

Borsaya ya da halka arza dair bilginiz çok yoksa şirketlerin hisselerini satmasıyla ne tarz kâr elde edebileceğini merak edebilirsiniz. Öncelikle bir şirketin halka arz olmasının tek bir sebebi olmadığını belirtmek gerekiyor. Çünkü sanıldığının aksine hisselerin satılmasıyla birlikte birden fazla avantaj elde edilmesi söz konusudur.

Bir şirket halka arz olma durumunda öncelikle sermayesini arttırmayı hedeflemektedir. Oluşturulan talepler karşılığında topladığı ücretler ile sermayesini arttırmakta ve buna bağlı olarak yatırımlarını destekleyebilmektedir.

İkinci olarak ise marka bilinirliği arttırılması hedeflenir. Her ne kadar halka arz olan firma bulunduğu sektöre göre bilinir olsa da halk arasında yaygınlaşması için borsa önemli noktalardan birisidir. Örneğin gıda sektörünün devlerinden Yayla gıda, halka arz olarak daha fazla kişi tarafından bilinmek istemiştir. Yayla gıda halka arz olmasıyla birlikte bu durum hedeflerine ulaşmıştır.

Kurumsallaşma adına da borsada yer almak önemlidir. Bir şirket sadece ürün/hizmet üretimi ve satışı ile planlarını sabit tutmaz. Tam tersine daha fazla alanda yer alarak kurumsal bir kimlik oluşumunu hedeflemektedir. Bu aşamada borsaya hisseleri sunmak ve yatırımcıları bünyesine katmak oldukça etkili olacaktır.

Halka Arzlarda Hisse Dağıtım Şekilleri Nelerdir?

Şirketlerin halka arz ettiği hisseleri iki farklı şekilde dağıtma imkânı bulunmaktadır. İlki eşit dağıtım diğeri ise oranlı yatırımdır. Her iki yöntemde de işleyiş farklı olduğundan hisse satın alınacak firmanın hisseleri nasıl dağıttığına dikkat etmeniz faydalı olacaktır.

Eşit dağıtım; hisselerin ne kadar para verilirse verilsin eşit oranda lot dağıtılması ile gerçekleşmektedir. Yüksek yatırım yapan da düşük yatırım yapan yatırımcı da eşit miktarda lot alacaktır. Eğer hisse değeri saptandıktan sonra kişi yüksek yatırım yaptıysa bu miktar tekrar kendisine yatırılacaktır, ödenecektir.

Küçük yatırımcıların daha çok eşit dağıtımlı halka arz hisselerine giriş yapması önerilmektedir. Böylece düşük miktar yatırmış olsa dahi elinde hisse bulundurabilecektir.

Oransal dağıtım söz konusu olduğunda ise şirketin hisselerine verilen taleplere bağlı olarak hisse fiyatları belirlenir. Bu fiyattan yola çıkarak yatırımcının yatırdığı fiyat üstünden belirli sayıda lot dağıtılmaktadır. Taleplerden yola çıkarak lot dağıtıldığı için ne kadar yüksek fiyatta yatırım yapılırsa o kadar iyi olmaktadır.

Yayla Agro halka arz olduğu günden beri yatırımcılarına hedeflenen fiyata ulaşmak adına çalışmalarına devam eden hisse örneklerinden birisidir. Taleplerin giderek artması, kurumsallığın artmasıyla birlikte siz de yatırımlarınızı henüz 2022 yılında borsaya giriş yapan bu hissemiz ile değerlendirebilirsiniz.

Bu makale size faydalı oldu mu?